Χάραξη πορείας

Για τον καθορισμό της πορείας ήταν απαραίτητοι οι ναυτικοί χάρτες, η πυξίδα, και το δρομόμετρο που μετρούσε την ταχύτητα πλεύσης. Πάνω στο ναυτικό χάρτη χαράζεται η πορεία και μετρούνται οι αποστάσεις σε ναυτικά μίλια. Οι Γαλαξειδιώτες ναυτικοί χρησιμοποιούσαν χάρτες διαφόρων προελεύσεων, αλλά όλοι ακολουθούσαν το σύστημα που είχε επινοήσει ο Μερκατόρ για την προβολή της σφαιρικής γης πάνω στον επίπεδο χάρτη. Οι ναυτικοί αυτοί χάρτες επέτρεπαν ακριβείς υπολογισμούς του ταξιδιού.

Η πυξίδα ήταν απαραίτητο εξάρτημα κάθε πλοίου, όπως είναι και σήμερα. Η μαγνητική πυξίδα διαδόθηκε στην Ευρώπη τον 12ο αιώνα, αλλά φαίνεται πως οι Κινέζοι την χρησιμοποιούσαν πολύ ενωρίτερα. Συνέβαλε αποφασιστικά στην εξάπλωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού στην οικουμένη. Από την αρχική της μορφή, δηλαδή μιας μαγνητικής βελόνας στερεωμένης σε ξύλινη ακίδα που επέπλεε σε νερό μέσα σε ένα δοχείο έχει υποστεί πολλές τροποποιήσεις. Από το 13ο αιώνα προστέθηκε το ανεμολόγιο, η κάρτα με χαραγμένη την κατεύθυνση των ανέμων, που έκτοτε χαρακτηρίζει τις ναυτικές πυξίδες. Οι κάρτες αυτές έχουν ακτινωτές υποδιαιρέσεις, οκτώ κύριες και ανά δύο ενδιάμεσες, συνολικά 32 (ροζέτα των ανέμων), και ο βορράς σημειώνεται με ένα τριπέταλο κρίνο.

Η πυξίδα επέτρεψε στους ναυτικούς να προσδιορίζουν την πορεία τους, και όταν ο συννεφιασμένος ουρανός έκρυβε τον ήλιο την ημέρα και τον πολικό αστέρα τη νύχτα. Ακόμα, από ενωρίς επιτήδειοι ναυτικοί κατάφερναν με την πυξίδα να συμπεραίνουν περίπου το γεωγραφικό μήκος από τη γωνιά ανάμεσα στον πραγματικό βορρά που όριζε ο πολικός αστέρας και τον μαγνητικό που έδειχνε η πυξίδα. Η γωνία αυτή άλλαζε καθώς ταξίδευαν προς δυσμάς ή προς ανατολάς.

Τα Γαλαξειδιώτικα καράβια ήταν εξοπλισμένα με τις ναυτικές πυξίδες της εποχής τους που βρίσκονταν μέσα σε ξύλινα κουτιά με γυάλινο κάλυμμα και τοποθετούνταν στη γέφυρα.