Το κτίσιμο του καραβιού

Στις διάφορες ναυπηγικές θέσεις (σκέρα) γύρω από το Γαλαξείδι κτίστηκαν πολλές εκατοντάδες καράβια. Οι θέσεις αυτές έχουν σήμερα άλλη χρήση και δεν έχουν απομείνει ίχνη από την τεράστια αυτή βιομηχανία.
Οι δραστηριότητες και λειτουργίες των ναυπηγείων και των ανθρώπων τους έχουν αποτυπωθεί σε πολλά έγγραφα και κείμενα που έχουν μελετηθεί από τον Ευθύμιο Γουργουρή («Το Γαλαξείδι στον Καιρό των Καραβιών», 1982).
Τη σχεδίαση και κατασκευή μεγάλων σκαφών ανελάμβαναν οι πρωτομάστοροι ή αρχιναυπηγοί που επέβλεπαν το κτίσιμο και το ρίξιμο των καραβιών στη θάλασσα. Εκτός από τους αρχιναυπηγούς, υπήρχαν οι ναυπηγοί που σχεδίαζαν και έκτιζαν μικρότερα σκάφη, οι μάστοροι που εργάζονταν στην κατασκευή και οι διάφοροι ειδικευμένοι τεχνίτες όπως οι καλαφάτες, οι χαλκείς, οι αρμαδώροι και οι βιλιέρηδες.

Το κτίσιμο του καραβιού γινόταν σε διαδοχικές σχεδιαστικές και κατασκευαστικές φάσεις: Σχεδίαση στο χαρτί που επέτρεπε τον υπολογισμό ποσότητας και είδους ξυλείας και του κόστους της ναυπήγησης, αποτύπωση του σχεδίου σε ξύλινο δάπεδο τη σάλα, κατασκευή το σκάρωμα των διαφόρων μερών του σκελετού, το πέτσωμα δηλαδή κάρφωμα των μαδεριών στο εξωτερικό του σκάφους και το φέδρωμα δηλαδή τοποθέτηση μαδεριών στο εσωτερικό του σκάφους και στη κουβέρτα.

Ακολουθούσαν το κάψιμο με φλόγα για απολύμανση των ξύλων, το καλαφάτισμα, μία δύσκολη και λεπτή δουλειά για στεγανοποίηση των αρμών, και το μπακίρωμα δηλαδή τοποθέτηση φύλλων χαλκού για προστασία στα ύφαλα μέρη του σκάφους.
Με το καράβι έτοιμο αλλά χωρίς κανένα εξάρτημα, άρχιζε η προετοιμασία για το ρίξιμο το οποίο γινόταν αμέσως μετά τον Αγιασμό και το Βάπτισμα. Ακολουθούσαν στο δεμένο στο λιμάνι σκάφος οι περίπλοκες και δύσκολες εργασίες του αρματώματος (κατάρτια, ξάρτια και όλα τα αναγκαία).

Μακαράδες είναι ξύλινες τροχαλίες απαραίτητοι σε κάθε πλοίο. Η μόνη πηγή ισχύος στο ιστιοφόρο, εκτός από τον άνεμο, ήταν η ανθρώπινη μυϊκή ισχύς. Το σήκωμα των πανιών, η κίνησή τους στις μανούβρες, η ανύψωση φορτίων, η μετακίνηση της άγκυρας και άλλες βαριές εργασίες απαιτούσαν τον πολλαπλασιασμό της ισχύος με τους μακαράδες. Ανάλογα με τη χρήση ήταν μονοί, διπλοί, τριπλοί ή και τετραπλοί.

Μπαγιότες ή μπιγότες είναι οι ξύλινοι στρογγυλοί τεντωτήρες που τεντώνουν τα σχοινιά που συγκρατούν τα ξάρτια όπως φαίνεται στην εικόνα.